در اصول حسابداری به منظور فهم بهتر حسابداری آموزش دیدیم که حسابداری زبان تجارت است از آن زمان حدود بیست سال برای بنده گذشته است و در مقام مدرس به منظور آموزش بهتر و ترغیب جهت یادگیری به دانشجویان میگوییم حسابداری زبان تجارت است.
آیا واقعا اینچنین است؟ آیا می توانیم در کشورمان با زبان قابل فهم و واحد در مراودات تجاری صحبت کنیم؟ صورتهای مالی اساسی بر اساس اصل بهای تمام شده جدای از به موقع بودن، که هیچ گاه به موقع نیستند، آیا مورد استفاده تاجران و سایر استفاده کنندگان اطلاعات مالی است؟ این سوال را گسترش داده و بپرسیم، در دنیای تجارت چطور؟ آیا حسابداری با یک زبان واحد در تمام کشورهای دنیا به عنوان زبان تبادل اطلاعات مالی مورد استفاده است؟ و بالاخره آیا جنگ حسابداران و اقتصاددانان در مورد وجود یا عدم وجود اطلاعات به موقع و مبنای پیش بینی تمام خواهد شد؟
اما پاسخ، در دنیای امروز تلاش برای رسیدن به زبان واحد تجاری به شدت در جریان است. IFRS، استاندارد های بین الملی گزارشگری مالی، تلاش می کند تا ما را به یک زبان واحد تجاری نزدیک کند. اصل پر از ایراد بهای تمام شده که سالیان دراز بر ثبت رویدادهای مالی حاکم بوده دیگر کارآیی نداشته و در این زمان کسی ارزش داراییها را به زمان ما قبل تاریخ!! گزارش نمیکند. استانداردهای حسابداری دیگری مبتنی بر قاعده نیستند و بر اصول (مفاهیم و اهداف) استوارند.
این خبر خوشایندی در جهان حسابداری و اقتصاد است. و چه خوب که همزبان شویم، با استاندارد های حسابداری مشابه صورتهای مالی به روز استخراج کنیم و با استانداردهای واحد حسابرسی شویم. اما در این مورد نیز ظاهراَ ایراد از ماست که با یادگیری زبان (چه زبان تجارت چه زبان گفتگو) مشکل داریم و به زبان مادری عشق می ورزیم!! و شاید دلیل اینکه تاجران خوبی نیستیم همین است.
وظیفه ما حسابداران و شاغلین حرفه این است که تلاش کنیم زبان واحد تجاری که همان IFRS است را در جامعه حرفه ای خود نهادینه کنیم. چه ایرادی دارد با غلط حرف زدن یاد بگیریم، در یادگیری زبانهای خارجی نیز اصل به صحبت کردن است هر چند غلط. شاید پرسیده شود مگر اطلاعات و گزارشات مالی محل یادگیری زبان خارجی است که تمرین کنیم اگر چه غلط تا صحیح یاد بگیریم، و پاسخ این است که اولاَ املای نانویس غلط ندارد و ثانیا اطلاعات مالی که در حاضر بر اساس استانداردهای ناقص و دستکاری شده ارایه می کنیم چقدر صحیح است؟ زمین و ساختمان در بهترین منطقه تهران 1000 متر جمعاَ ده میلیون ریال؟ سرمایه گذاری در 90درصد سهام یک شرکت، بهای تمام شده 5 میلیون ريال سهم سود 5 میلیارد ریال؟
در پایان خواهش می کنم برای اینکه بتوانیم اقتصادی با اطلاعات شفاف، به روز، صحیح و قابل اتکا جهت برنامه ریزی داشته باشیم سعی کنیم زبان جدید تجارت را با هر زحمتی آموزش ببینیم و بکار ببندیم. باشد که روزی کشوری ثروتمند و حسابدارانی ثروتمند تر داشته باشیم.
محسن اسدی
